Psychologia jest nauką w ramach której bada się mechanizmy i prawa rządzące psychiką oraz zachowaniami człowieka, w tym jego interakcje z innymi ludźmi oraz szerzej rozumianym otoczeniem.
Geny, środowisko i wolna wola
Jedną z pierwszych ważnych dyskusji w psychologii było pytanie, co ma większy wpływ na kształtowanie się człowieka – odziedziczone geny czy wpływ środowiska? Obecnie przyjmuje się, że dziedziczymy tylko pewne predyspozycje, a na kształtowanie naszej psychiki znacząco wpływa otoczenie, w którym dorastamy oraz później przebywamy. Z czasem też pojawiły się głosy, że istotny jest tu również trzeci czynnik, czyli sam człowiek – jego wola, podejmowane decyzje i aktywność.
PSYCHOLOGIA ZAJMUJE SIĘ M.IN. TAKIMI ZAGADNIENIAMI JAK:
– modele psychiki ludzkiej, np.:
tradycyjna psychologia akademicka: procesy poznawcze, emocje, procesy motywacyjne i osobowość
psychoanaliza: biologiczne id (popędy i potrzeby), społeczne superego oraz ego
psychologia analityczna dzieli psychikę na następujące systemy: świadomość, nieświadomość indywidualna, nieświadomość zbiorowa oraz cztery funkcje psychiczne: percepcja, myślenie, uczucia, intuicja
– osobowość, jedna ze struktur psychicznych człowieka; w ramach psychologii osobowości na podstawie opisów osobowości i używanego do tego słownictwa, powstały modele, które wyodrębniają konkretne, względnie stałe cechy, powtarzające się w różnych kulturach, np.:
a) „WIELKA PIĄTKA”: neurotyczność, ekstrawersja, otwartość na doświadczenia, sumienność, ugodowość
otwartość na doświadczenie: wrażliwość estetyczna, dociekliwość, kreatywność, niekonwencjonalność
– procesy poznawcze: postrzeganie, myślenie, pamięć, tworzenie schematów poznawczych (np. pojęcia, stereotypy), czyli to, w jaki sposób człowiek poznaje i odbiera świat oraz formułuje sądy na jego temat (psychologia poznawcza)
– aktywność i budowa mózgu oraz funkcjonowanie układu nerwowego, w tym wydzielanie neuroprzekaźników (neuropsychologia)
– emocje i motywacja – jak nasze emocje wpływają na nasze życie i dobieranie świata (psychologia emocji)
– szczęście i dobre samopoczucie oraz pozytywne cechy osobowości (psychologia pozytywna)
– psychologia społeczna – interakcje z innymi ludźmi, procesy grupowe, komunikacja, czyli to, w jaki sposób obecność innych ludzi i ich działania wpływają na jednostkę
– ewolucyjne aspekty mechanizmów psychicznych; psychologia ewolucyjna zakłada, że człowiek kształtuje się, adaptując do środowiska i poszukuje ewolucyjnego sensu ludzkiego funkcjonowania
– psychiczne uwarunkowania chorób somatycznych, promocji zdrowia i działań praktycznych na terenie medycyny (psychologia zdrowia)
– twórczość naukowa i artystyczna (psychologia twórczości)
– przejawy indywidualnej religijności takie jak przekonania religijne, doświadczenie religijne, konwersja, ale także fundamentalizm religijny i ateizm (psychologia religii)
– duchowe doświadczenia człowieka: stany mistyczne, transowe, zmienione stany świadomości (psychologia transpersonalna)
PSYCHOLOGIA I ZABURZENIA PSYCHICZNE
Studenci psychologii uczą się również klasyfikacji zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania (tej samej, na której opiera się psychiatria). Wiedza ta jest potrzebna do przeprowadzenia diagnozy psychologicznej oraz do zalecenia odpowiedniej formy terapii. Zaburzenia te dzielimy na (możesz pominąć opis zaburzeń i przejść do następnego akapitu):
a) PSYCHOTYCZNE – są to zaburzenia, które wcześniej określano jako „choroby psychiczne” (np. schizofrenia), charakteryzują się one przede wszystkim występowaniem urojeń i omamów przy jednoczesnym braku świadomości chorego tego, że są one objawem zaburzeń,
b) NIEPSYCHOTYCZNE – „lżejsza” forma zaburzeń, w której klient najczęściej ma świadomość, że jego doświadczenia i zachowania odbiegają od „normy” oraz cierpi z ich powodu, m.in.:
– zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych (np. osobowość paranoiczna, zależna, borderline, antyspołeczna oraz zaburzenia nawyków i popędów, np.: patologiczny hazard, podpalanie, kradzieże)
– zaburzenia nastroju (np. epizody depresyjne i maniakalne)
– zaburzenia lękowe (inaczej nerwice, neurozy), np. fobie, napady lękowe, PTSD, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (natręctwa, np. przymus ciągłego mycia rąk), zaburzenia pod postacią somatyczną (np. zaburzenia hipochondryczne, bóle psychogenne)
– zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi: zaburzenia odżywiania, zaburzenia snu, niektóre dysfunkcje seksualne, zburzenia psychiczne związane z porodem
– zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych (np. alkohol, narkotyki, tytoń, kawa)
– niepełnosprawność umysłowa
– zaburzenia rozwoju psychicznego i zaczynające się w dzieciństwie (np. autyzm, ADHD)
PSYCHOLOGIA DLA OSÓB „ZDROWYCH”
Psychika małego dziecka jest bardzo wrażliwa, a czas, wyobraźnia oraz dostępność emocjonalna rodziców są ograniczone, co jest zupełnie normalne – tak zaczyna się życie człowieka. Nie ma ludzi, którzy nie mają żadnych psychicznych ran z dzieciństwa, w najlepszym przypadku są one tak małe, że ledwo je zauważamy w życiu codziennym. Dlatego uważam, że każdy może skorzystać na psychoterapii. Kiedyś uważano, że psychologia i terapia są dla ludzi poważnie zaburzonych, teraz na szczęście zmienia się to, a wręcz jest modne. Nikogo już nie dziwi to, że ktoś korzysta z psychoterapii, coachingu czy innych metod pracy z ludzką psychiką. W ostatnich latach psychologiczna świadomość społeczeństwa bardzo wzrosła. Coraz rzadziej chodzi też tu o leczenie, a coraz częściej o rozwijanie świadomości oraz lepsze zrozumienie życiowych sytuacji, naszego własnego zachowania oraz zachowań innych.
Witryna nowe-ustawienia.pl wykorzystuje pliki cookies. Klikając przycisk 'Akceptuję wszystkie', wyrażasz zgodę na używanie ich przez nas w celach marketingowych, analizowania ruchu na naszych stronach, w tym w celach biznesowych. Więcej informacji w zakładce polityka prywatności.Akceptuję wszystkieNie wyrażam zgody
